آیت الله صادقی تهرانی: حکومت را نباید به دست یک فرد داد

آیت الله صادقی تهرانی از مراجع تقلید ساکن قم است که سالها به واسطه همراه نبودنش با حکومت و نظرات فقهی متفاوت مورد تنگ نظری قرار داشته و از سوی حاکمیت برای ایشان محدودیتهایی در نظر گرفته شده است.آیت الله صادقی تهرانی صاحب مجموعه تفسیری مفصلی با نام الفرقان است که به عربی نوشته شده که به فارسی هم ترجمه شده است. این مرجع تقلید دکترای فلسفه اسلامی خود را از دانشگاه بیروت اخذ کرده  و به زبان فرانسه نیز مسلط است. آیت الله صادقی تهرانی در اجتهاد نوآوری هایی داشته است تا بتوان فقه را با مقتضیات زمان هماهنگ کرد. این مرجع تقلید انسان را فی نفسه پاک می داند و نسبت به حقوق زنان دغدغه دارد. دیدگاه انسان محورانه ی صادقی تهرانی آنچنان است که اصولا جرمی به نام محاربه را مستحق اعدام نمی داند و درباره ی حکومت نیز معتقد است که این مردم هستند که باید حاکم را تعیین کنند و حتی امامان جمعه نیز نباید از سوی حکومت معین شوند و این از حقوق مردم است. چندی پیش گفتگویی تلفنی با این مرجع تقلید و مفسر قرآن انجام شد که به دلیل برخی اشکالات فنی امکان انتشارنیافت. اما در پی رفع مسئله و در تماس با دفتر آیت الله و تطبیق و تایید متن مصاحبه، هم اکنون این گفتگو پیش روست. گفتنی است ایشان با وجود کهولت سن و علیرغم بیماری به سوالات جرس پاسخ داده اند که می خوانید:

 

حضرت آیت الله صادقی تهرانی، نظر شما درباره حمله به منزل آیات عظام صانعی و بیت مرحوم منتظری چیست و محدودیت علمای مستقل چگونه است که این اتفاقات می افتد ،؟ خود شما هم از مراجعی بوده اید که خانه تان را به قول خودتان سنگسار کردند به تهمت وهابیت ، چرا در جمهوری اسلامی بی احترامی به مراجع عرف شده است در حالی که در زمان شاه هم این چنین اتفاقاتی نمی افتاد؟

نباید چنین بکنند. با این حمله ها و هجوم ها خیلی خطا می کنند. با یهود و نصارا و بهایی ها هم نباید چنین کرد ، مسلمانان وهابی هم احترام دارند. مراجع اختلاف داشته باشند با هم به دعوا نمی رسند و این رفتارها اشتباه است .

این کار بسیار اشتباه است .

وظیفه حوزه علمیه قم نسبت به این اهانت ها چیست ؟

این کارها مورد قبول اسلام و تایید ربانی نیست .

چرا با مراجع تقلیدی که مشخصا منتقد آقای خامنه ای هستند، چنین برخوردی صورت می گیرد ؟

متاسفانه برای حفظ مقام و پست چنین کارهایی می کنند و تعصب دارند.

آیا سکوت علما و مراجع عظام  در قبال رفتارهای حکومت به معنای تایید رفتار حکومت است ؟

از ترس است ، اصولا دعوا بین علما درست نیست چه شیعه و چه سنی و چه نصاری و یهودی ،وقتی بحث علمی است جدال می شود .اما دعوا نمی شود.

روحانیت شیعه در صد سال اخیر ملجا مردم و منتقد حکومت بوده است در دوره جمهوری اسلامی بخشی از رو حانیت توجیه گر حکومت شده اند ، نظر شما چیست ؟

با کمال تاسف ترس است  و اینکه اذیت می شوند وگرنه همیشه و همواره مخالف اعمال خلاف اسلام بوده اند . دخالت در امور حوزه هم درست نیست و حوزه از دولت جداست و حق تصرف در حوزه ندارد.

فکر می کنید که چه باید کرد تا حوزه علمیه به قدر و شان سابق خود برسد ؟

باید در ذهن ها تغییر بدهند تا مثل زمان مرحوم آقای خمینی وضعیت سالم تری بشود، آقای خمینی سلامت آمد در بین مردم، اینها سلامت را تبدیل به ملامت کردند و هم اکنون برخی درست مقابل و برخلاف مرحوم امام دارند کار می کند و جاهلانه و فاسقانه کار می کنند. متاسفانه اهانت به همه چیز می کنند و متاسفانه خلاف شرع کار می کنند.

شما استادتان آیت الله خمینی بود آیا آن ولایت فقیه که می گفتند، همین ولایت فقهی بوده که امروز در جریان است ؟

متاسفانه فرق کرده و تغییر کرده است .

امروز مبنای مشروعیت حکومت را برخی از روحانیان مانند مصباح یزدی شخص ولی فقیه می دانند ،آیا به نظر شما مشروعیت از فرد است ؟

هرگز نمی تواند فرد مبنای مشروعیت باشد . ولایت مطلق از آن خداست و ولایت شرعی با پیامبر و ائمه است ، علما ولایت کلی ندارند . علما هم خطا می کنند.

اگر ولی فقیه خطا کند وظیفه مردم و مسوولان چیست ؟

راهکار ناصحانه است، باید ناصحانه امر به معروف کرد و در صورتی که موثر باشد.

به گمان شما آیا حکومت اسلامی لزوما باید بر مبنای ولایت فقیه باشد و آیا انواع دیگری از حکومت اسلامی ممکن نیست؟

حکومت عادلانه ، اسلامی است و به شخص نیست و نباید حکومت را  به دست یک فرد داد . حکومت اسلامی ممکن است که اسلامی باشد و ولایت فقیه هم نباشد و حکومت باید شورایی باشد .

نظر شما درباره اعدامهای صورت گرفته به اتهام محاربه چیست؟

مبنای فقهی محارب، اعدام نیست و اعدام کار آسانی نیست

با تشکر از فرصتی که در اختیار جرس قرار دادید.